👑 De 22 beste boeken die ik las in 2022 (en één winnaar)
Gemeenschappen bouwen, hoe word je ondernemer, klassenstrijd, survivalboeken, beter worden in schrijven, veganisme, productiviteit, psychedelica, manische dode mannen en MEER
Bedankt voor de genereuze donaties — en de leuke begeleidende berichtjes — aan Het Principe van Optimisme! Potverdorie wat werkt dat motiverend. Voor wie ‘m vorige week gemist heeft, hieronder nogmaals de donatieknop. Iedere gift, hoe klein ook, is welkom.
Dit is het tiende jaar dat ik de beste boeken die ik in een jaar las op een rijtje zet. Alle ‘beste boeken van het jaar-posts’ op een rijtje, kan dat dan ook? Ja, dat kan ook: 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 en 2021.
Innovatie van dit jaar: ik link nu zoveel mogelijk naar de beste recensie of samenvatting die ik kon vinden.
Ben je allleen maar hier gekomen om te weten wat ik het beste boek van het jaar vond? Helemaal onderaan vind je het antwoord.
Beste boeken van 2022
Productiviteit, ondernemerschap en psychedelica
How to be a founder, Alice Bentinck en Matt Clifford. Eindelijk een boek over ondernemen en startups dat NIET door maniakale Amerikanen is geschreven! Aanrader voor alle beginnende (tech) ondernemers. Werkt ook aanstekelijk, zo kan ik me voorstellen, voor ondernemers-in-de-dop die nog als kantoorslaaf door het leven gaan. De wereld heeft meer entrepreneurs nodig.
4000 weeks, Oliver Burkeman. Een anti-productiviteitsboeke met eigenlijk één centrale les: je gaat niet alles op je takenlijst afkrijgen in je leven, en daar moet je mee leren leven. Een pleidooi dus voor focus op wat je echt af wil maken. Aanrader.
Your mind on plants, Michael Pollan. Fascinerend boek over hoe stoffen in planten (waaronder koffie) ons brein beïnvloeden. Net als Pollan heb ik als experiment een tijd geen koffie gedronken en dan pas valt het op dat we eigenlijk massaal drugsverslaafd zijn. Hoewel het lovenswaardig is dat Pollan psychedelica populariseert door zijn geruststellend schrijfstijl en zijn boomer-vibes, vind ik ‘m soms wel op het aanstellerige af. Maar al met al zeker een aanrader.
Gemeenschap bouwen
The art of gathering, Priya Parker. In de Amerikaanse traditie is de ratio van bladzijden tot fundamentele inzichten aan de hoge kant, maar al met al de moeite waard als je daadwerkelijk bijeenkomsten gaat organiseren.
Get together, Bailey Richardson & co. Een lekker korte gids tot het bouwen van gemeenschappen uitgegeven door Stripe Press. Aanrader!
Klassenmaatschappij
Beledigende broccoli, Tim ‘S Jongers. Lees dit superkorte boekje met essays en inteviews over de vernedering van de minst kansrijken in Nederland in naam der meritocratie en het lachen zal je vergaan. De oplossing: minder ‘coaches’, meer bestaanszekerheid.
De Onmisbaren, Ron Meyer. “Maagstomp van een boek, het opende mijn ogen en ontroerde me” schreef ik op Twitter en daar sta ik nog steeds achter. Complementair aan Beledigende broccoli. Wat ik me afvraag na dit boek: waarom word er zo weinig gestaakt in Nederland door onmisbaar maar slecht betaald personeel?
Romans
Bonjour tristesse. Klassieker van François Sagan. Blijft nog altijd fris en overtuigend. En een heerlijk document van de jaren vijftig waarin dronken autorijden en de hele dag roken de normaalste dingen ter wereld waren. Ongelooflijk dat dit door een 18-jarige is geschreven.
Naar de haaien, Erich Kästner. Nog niet zo lang geleden vertaald door Lebowski. Impressionistisch boek over het leven in Berlijn tijdens de schizofrene Weimarrepubliek. Met vlagen doet het met denken aan het werk van Céline en dat is een enorm compliment. Werd verboden door de Nazi’s, want volledig Entartet, en dat is natuurlijk óók een keurmerk op zich. Voor wie van de Weimar-vibes houdt maar liever naar bewegende beelden kijkt: probeer Babylon Berlin.
Schrijven
Write useful books, door Rob Fitzpatrick. Een praktischer boek over het schrijven van het ultieme nonfictieboek bestaat volgens mij niet. Ook nuttig voor het schrijven van lange teksten, niet zijnde boeken. Mijn les: specifieke feedback vragen, vroeg in het schrijfproces.
Nobody wants to read your shit. De titel vat het goed samen: niemand zit op jouw geschrijf te wachten. Dus je kan maar beter snel ter zake komen. “For every sentence, ask yourself: “Is this interesting? Is it fun or challenging or inventive? Am I giving the reader enough? Is she bored? Is she following where I want to lead her?””
Survival
Endurance door Alfred Lansing. Dit boek uit 1959 over de mislukte reis van Shackleton dwars door Antarctica en de miraculeuze ontsnapping op basis van dagboeken en gesprekken met de expeditieleden las ik in twee dagen uit. Waanzinnig wat mensen fysiek aankunnen als er een goede leider — Shackleton — nabij is om de moraal hoog te houden. Ik link expres niet naar een recensie omdat dit boek het verdient om met minimale voorkennis gelezen te worden.
Shadow divers door Robert Kurson. Verhalen vertellen op zijn aller-, allerbest. Dit is het meest krankzinnige, kleurrijke, spannende, meeslepende boek dat ik in jaren gelezen heb. De gestoorde, dodelijke, benevelende wereld van scubaduiken vlak vóór de uitvinding van Trimix — met terzijdes je meevoeren van de Vietnamoorlog tot de duistere wereld van Naziduikboten. Opnieuw: geen link, gewoon lezen, mensen.
Bomen en luchtvervuiling
A trillion trees door Fred Pearce. Vlot geschreven en toch genuanceerd boek vol met inzichten over bomen en bossen die absoluut nieuw voor me waren, waaronder het feit dat het albedo-effect (weerkaatsing van zonlicht) van bosaanplant in bepaalde gebieden kan leiden tot netto opwarming van de aarde. Wie had dat gedacht, hup wetenschap. En opnieuw bevestiging dat de meest efficiënte herbebossing gebeurt door de natuur zelf, niet door mensen die bomen planten. Pearce is de hele wereld over gevlogen voor zijn onderzoek, dat maakt het extra swingend en geloofwaardig.
Choked door Beth Gardiner. Deze New York Times-journalist duikt in de wereld van een stille moordenaar: vieze lucht. Had wel wat korter gekund, maar geen enkel ander boek dat ik ken maakt zo helder inzichtelijk dat luchtverontreiniging een megaprobleem is (±8 miljoen doden per jaar) dat we zo snel mogelijk moeten oplossen. Ook deze journalist is de hele wereld over gegaan voor haar onderzoek.
Veganisme
Ooit aten we dieren door Roanne van Voorst. Vlot geschreven boek over de onvermijdelijke omslag naar plantaardig eten. Ik leerde ook nieuwe dingen, zoals het bestaan van veganseksuelen en waarom de mens een omnivoor is die prima zonder vlees en vis kan leven. Als je skeptisch bent over veganisme en denkt dat het je leven gaat verpesten, dan is dit een goed boek om te beginnen!
How to create a vegan world van Tobias Leenaert. Een gids geschreven door een veganist vóór boze veganisten. Met inzichten hoe ze effectiever en pragmatischer te werk kunnen gaan in het verspreiden van de blijde boodschap van een plantaardig dieet. Mijn grootste inzicht: pas als je eenmaal plantaardig gaat eten, kan je je werkelijk openstellen voor het gruwelijke geweld van de bio-industrie. Gedrag gaat vooraf aan bewustzijnsverandering.
Kunstmatige intelligentie
Human compatible door Stuart Russell (herlezen). Als er een boek is dat je moet lezen over kunstmatige intelligentie — en dan vooral de versie die slimmer wordt dan mensen — is het deze wel. De vraag is niet of het gaat gebeuren, maar wanneer — en wat we kunnen doen om het in goede banen te leiden. Geweldige recensie door internetfenomeen en ironisch informeel leider van de rationaliteitsbeweging Scott Alexander.
The alignment problem door Brian Christian. Praktische duik in de wereld van algoritmen en waarom ze keer op keer dingen doen die we niet willen of bedoeld hadden. Christian interviewt honderden mensen waardoor het echt gewicht heeft. Lees dit boek beste mensen. Kunstmatige intelligentie wordt een van de grootste verhalen van onze tijd — en sneller dan we denken. Lees het samen met Human Compatible (hierboven) en je weet meer dan 99.99% van de mensheid over de gevaren (en vooruit, kansen) van deze cruciale technologie.
Manische dode mannen
Empires of the Sky, Alexander Rose. Wauw, wat een boek over een vergeten technologie door de lens van Graf von Zeppelin, die niet alleen een archetype Nazi was maar ook absoluut overtuigd dat de Zeppelin beter was dan het vliegtuig. Interessant om te lezen hoe vanzelfsprekend het honderd jaar geleden was dat een nieuwe technologie doden met zich meebracht: zowel bij de vliegtuigpioniers als de luchtschipzendelingen regende het doden en gewonden — maar niemand die dat een probleem vond! Enige minpunt van dit boek is dat het ongeveer een derde korter had gekund.
Boudewijn Büch. Eenzaamheid is het vervolg op zijn populaire boek Eilanden. Büch kickt op het bezoeken van bibliotheken op de obscuurste afgelegen eilanden om daar vervolgens de obscuurste boeken te ontdekken en daar vervolgens de obscuurste voetnoten in op te snorren… best herkenbaar. Al het onderzoek ook nog eens pre-internet uitgevoerd. Ik vind dit alles zeer leuk om te lezen, maar ik vermoed dat je behoorlijk bibliofiel moet zijn om een heel boek hiervan aan te kunnen. Aan de andere kant, je leest deze nieuwsbrief al dus ben je wat gewend…
Alle lust wil eeuwigheid door Peter Claessens. Ik beken, ik ben sinds jaar en dag fan van Nietzsche. Niet vanwege de psychologie, de filosofie en de filologie, maar vanwege de stijl — en natuurlijk Nietzsche’s leven aan de rand van de maatschappij en de maniakale gekte in zijn laatste werken. Van alle Nietzsche-biografieën vind ik dit de meest meeslepende — en het is ook nog eens in twee dagen uit te lezen.
👑 Boek van het jaar: Regenesis van George Monbiot 👑
Van alles wat ik de afgelopen jaren las over landbouw is dit het meest visionaire, praktische én poëtische boek. Het ene na het andere heilige huisje gaat omver. Je kan het er niet mee een zijn maar het bevat wel de sterkste ideeën waar het heen moet met de landbouw. Met, jawel, een hoofdrol voor fermentatie. Dit boek verdient een Nederlandse vertaling.
Gerelateerd: ik interviewde George Monbiot onlangs over Regenesis en de gigantische potentie van fermentatie. Het interview verschijnt in januari in de Vrij Nederland. Komt ook weer vanzelf in uw inbox.
Gelukkig nieuwjaar!
🌿 Op de valreep nog een nieuwe samenwerking met Dutch Harvest, een prachtig idee van Esther Molenwijk. Thee gemaakt van lokaal geteelde hennep, bomvol CBD. Ook nog eens duurzaam: hennep groeit snel, gedijt zonder bestrijdingsmiddelen en heeft weinig water nodig. Met de code Hemphemphurray bestel je met 15% korting. Hier koop je het. 🌿
Heerlijke tips, dank!
Interessant Pepijn. 23 boeken in het jaar, dat is ca. 2 per maand. Lekker doorgelezen 🙂