✨ De 15 beste boeken die ik las in 2023 ✨

Human Frontiers, Skunk Works, Meals to Come, How Not to Die, Ultra Processed People, The Psychology of Money, Ten Rules for Talking, The Secret of Our Success en VEEL MEER

Dit is het ELFDE jaar dat ik een lijstje maak met de beste boeken van het jaar (zie hier de lijstjes van 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 en 2022.)

Waarom een jaarlijkse lijst van BOEKEN? Ik sta open voor het snel doorbladeren van boeken als je op zoek bent naar informatie. Maar ik denk dat het meest waardevolle (en mysterieuze en mooie) aspect van boeken lezen ‘m juist zit in het voor langere tijd ondergedompeld zijn in een meditatieve staat van gefocust dromen. Daarom kan geen enkele samenvatting een boek recht doen — het hele punt van boeken lezen is jezelf langdurig naar een andere staat van bewustzijn brengen.

Hierbij dient aangemerkt te worden dat mijn enige criterium voor mijn jaarlijkse lijstjes is dat het boek daadwerkelijk leuk moet zijn. Koketteren met Grote Boeken Waar Stiekem Geen Doorkomen Aan Is zal ik dan ook niet zo snel doen. Zo probeerde ik dit jaar Dune van Frank Herbert en Ministry for the Future van Kim Stanley Robinson te lezen — maar aan beiden boeken was geen doorkomen aan. Dus komen ze niet op het lijstje.

Ten slotte: wie hier alleen gekomen is voor het ‘boek van het jaar’ — die vind je helemaal onderaan.

---

VOORUITGANG

• Human Frontiers van Michael Bhaskar. Interessant boek over de vraag of de snelheid van technologische vooruitgang al lang geleden gestagneerd is. Iemand die geboren werd in 1900 maakte de uitvinding van het vliegtuig mee tot de eerste maanlanding 1969! Wat is daarvoor het equivalent van iemand die in 2000 geboren is? De uitvinding van het internet lijkt nog steeds niet echt effect te hebben op productiviteit — en er is een goede casus te maken dat sociale netwerken een netto negatief effect hebben. Hier vind je een goede intro op het denken van Bhaskar.

• Gerelateerd aan bovenstaande is het fantastische boek Skunk Works van Ben Rich. Rich vertelt het legendarische verhaal — van binnenuit — over hoe de meest extreme vliegtuigen van de twintigste eeuw onder druk van de koude oorlog gebouwd werden. Zonder noemenswaardige hulp van computers werden compleet nieuwe vliegtuigen met nieuwe materialen zoals titanium (waaronder de legendarische SR-71 ‘Blackbird’ dat een halve eeuw later nog altijd het snelste vliegtuig ooit gebouwd is) en dat alles op en tijd en binnen budget afgeleverd. Dit is gewoon een heerlijk boek over werkethos, de koude oorlog, de mentaliteit van testpiloten, strubbelingen tussen de CIA en het Amerikaanse Ministerie van Defensie en gewoon snoeihard vliegen.

Functioneel beeldmateriaal van de SR-71 Blackbird, het meest extreme vliegtuig ooit gemaakt.

• Meals to Come van Warren Belasco. Dit boek volgt het debat tussen schrijvers en wetenschappers over de toekomst van eten. Al eeuwen lang leggen onder andere de “Cornucopianen” (overvloedsdenkers) en de “Malthusianen” (doemdenkers) elkaar het vuur aan de schenen. Ik viel van de ene verbazing in de andere, waaronder het feit dat in de jaren twintig van de vorige eeuw al werd nagedacht over het brouwen van eiwitten met behulp van gist. New York Times recensie van het boek hier.

ETEN

• Waarom ik 40 jaar biefstuk en kaas at, en toen veganist werd door Sofie Mulders. Erg vlot geschreven boek van een vleesetende Vlaamse journalist die op bezoek wil gaan bij boeren voor een reportage maar vervolgens ontdekt dat geen enkele boer hier aan mee wil werken. Ze besluit op onderzoek uit te gaan en ontdekt dat het boerenbedrijf drijft op het beestachtige behandeling van dieren, maar ook dat de meeste dingen die verteld worden over de noodzaak van vlees en zuivel eten niet kloppen. Mooie samenvatting hier.

• How not to die door Michael Greger. Zoals alle boeken over eten en gezondheid dienen we ook dit boek met een korreltje zout te nemen, maar als je de grote welvaartsziekten zoals kanker, diabetes en hart- en vaatziekten wil vermijden en gewoon langer gezonder wil leven dan lijkt de consensus inmiddels wel richting een dieet te gaan dat rijk is aan volkoren granen, bonen, peulvruchten, groenten, noten, zaden, fruit en groenten. Zie ook de website nutritionfacts.org

• Gerelateerd: Ultra Processed People door Chris van Tulleken. Een geweldig geschreven, persoonlijk inkijkje in de wereld van grote voedselmultinationals en de wereld van ‘ultrabewerkt’ eten. Laat ook zien hoe de voedselindustrie onderzoek naar de gezondheid van eten financiert en daarmee eigenlijk waardeloos maakt. Goede recensie door de Financial Times hier.
  

PSYCHOLOGIE

• The psychology of money door Morgan Housel (herlezen). Dit boek heb ik voor de derde(!) keer herlezen in 2023. Zo goed is het dus. De les van dit boek is dat investeren een vaardigheid is die IEDEREEN kan leren. Topsporter worden is niet voor iedereen weggelegd, maar geld investeren is vooral een kwestie van jezelf niet van streek te laten brengen. Ik vind het ook wel grappig dat iedereen denkt dat beleggen moeilijk is terwijl het aankomt op een indexfonds kiezen en vervolgens vasthouden aan je maandelijkse inleg. Hier lees je de blog die het boek werd.

• Ten Rules for Talking door Tim Harkness. Hoe voer je een goed gesprek? In dit boek onderzoekt een sportpsycholoog welke voorwaarden er zijn. Met fantastische inzichten die nog nooit eerder in me waren opgekomen

ECONOMIE

• The secret of our success door Joseph Henrich. Fascinerend boek over de wederzijdse beïnvloeding van menselijke cultuur en onze genen. Zo hebben we als mens een ongekend kleine mond, zwakke kaken en weinig darmen — omdat we de afgelopen honderdduizenden jaren geleerd hebben ons eten door middel van cultuur (vuur, bewerking, fermentatie, etc.) al deels te verteren buiten ons lichaam. Hier een prachtige recensie van Slate Star Codex.

• Met ons gaat het nog altijd goed. Een lekker tegendraads en een tikkeltje sardonisch boek van Peter Hein van Mulligen, de hoofdeconoom van het CBS, over de florerende Nederlandse economie. Het laat zien hoe veel rijker de we afgelopen decennia zijn geworden zonder dat we het eigenlijk zelf doorhebben.

• Uitgewoond door Cody Hochstenbach. Een tikkeltje langdradig boek, maar een geweldige filering van het ideaal van koopwoningen. Mede door dit boek ben ik gaan denken dat grootschalige sociale huurwoningen voor alle inkomensgroepen de weg voorwaarts is. Een beetje zoals Wenen dat doet.

VERHALEN

• Miracle in the Andes door Nando Parrado. Een rugbyteam uit Uruguay stort neer in het hooggebergte van de Andes. Een groot aantal van hen weet je overleven, meer zal ik niet vertellen hoe precies. Dankzij

  Siebe Rozendal
  kwam ik dit ultieme overlevingsmemoire op het spoor.

• Max Havelaar — het stripboek. Dit is ontzettend knap getekend en ingekort, de hele Havelaar komt opnieuw tot leven. Ik las het in een middag uit.

• Kaas door Willem Elsschot. Wauw, dit boek is honderd jaar oud maar nog steeds heel erg grappig. En het Nederlandse taalgebruik is ook om van te genieten.

👑 Boek van het jaar: The Alchemy of Air door Thomas Hager 👑

Dit boek gaat over de bizarre geschiedenis van het Haber-Bosch proces, waardoor we sinds een eeuw kunstmest kunnen maken. Maar het heeft nog veel meer: heel veel Nazi’s, het ontstaan van IG Farben, gifgassen in de eerste wereldoorlog, de samenwerking tussen de ambitieuze Fritz Haber en de praktische Carl Bosch, een (iets te lange) geschiedenis van de pre-kunstmest tijd… en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Dit heeft alle ingrediënten voor een Netflix-serie!