Hoe langer ik er over nadenk hoe meer ik er van overtuigd raak dat Nederland - of nog specifieker, een Nederlandse technische universiteit - een jaarlijks terugkerende tunnelboorcompetitie moet organiseren.
Goedkope tunnels zijn de heilige graal van de infrastructuur: praktisch alles wordt er beter van. Historici zullen een tijdperk vóór goedkope tunnels en ná goedkoper tunnels onderscheiden. Ik overdrijf niet: tunnels zijn de toekomst.
Waarom moeten we meer tunnels willen?
Een niet uitputtende lijst van voordelen:
Het einde van files. Met goedkope tunnels kunnen we een bijna ongelimiteerd aantal lagen verkeer bouwen. Als het op trajecten druk wordt kunnen we meer tunnels bijbouwen. Onder de grond is er altijd ruimte genoeg.
Het einde van asfalt. Als Nederland doorgaat met wegen bouwen zoals we nu doen, eindigen we met een geasfalteerd land waar niemand wil wonen. Met tunnels kunnen we juist asfalt gaan schrappen en de natuur laten terugkeren.
Het einde aan ‘code rood’. Met tunnels kunnen we het hele jaar door rijden zonder ijs en zonder regen (en dus zonder te strooien).
Duurzaam. We hoeven niet meer te strooien als het ijzelt of sneeuwt. En de bandenresten die nu in de berm belanden kunnen straks in tunnels simpelweg opgevangen en gerecycled worden.
Tunnelpost! In de meeste steden zal het logisch zijn om een fijnmazig netwerk van tunnels te graven waarmee pakketjes bezorgd kunnen worden. Dank aan Salar al-Khafaji voor dit inzicht.
Voor het repareren of upgraden van elektriciteit, data, warmtenetten, riolering, etc. hoeven de straten niet meer open maar kan een tunnel worden aangelegd waar alle leidingen doorlopen.
Waarom worden er zo weinig tunnels gegraven?
Er is één probleem: tunnels bouwen (en onderhouden) is duur. Terwijl de meeste industrieën vooruitgang kennen - denk aan de dalende kosten van zonnepanelen, elektrische auto’s en computers - blijven tunnels gewoon even duur. Hoe komt dit?
Een niet uitputtende lijst van redenen:
Omdat er zo weinig tunnels gebouwd worden is er geen leercurve.
Tunnels worden gezien als bijzondere losse projecten waar veel duur betaalde mensen achter computers hele lange rapporten over moeten schrijven.
Er wordt nauwelijks geëxperimenteerd met tunnels. De gevestigde bedrijven doen hun kunstje maar er zijn - op Elon Musk’s Boring Company na - bij mijn weten geen start-ups actief in de tunnelboorsector.
Tunnels worden afgestemd op wat er doorheen moet (een snelweg, een trein). Terwijl de juiste vraag moet zijn: wat is de goedkoopste formaat tunnel? De juiste voertuigen passen we daar wel op aan. Mijn gok is dat bestaande tunnelbedrijven dit niet durven te zeggen tegen overheden.
Een mogelijke uitweg uit de stagnatie: wedstrijden
Hoe doorbreken we de huidige stagnatie in tunnelgraven?
Een elegant, goedkoop, inspirerend begin is meer studentencompetities organiseren. Denk aan hoe de World Solar Challenge studenten geïnspireerd heeft (en gratis reclame voor Australië heeft opgeleverd). Wedstrijden zijn een onderschatte manier om stagnatie te bestrijden.
In de VS heeft de Boring Company al een tunnelboorwedstrijd georganiseerd voor deze zomer. (Er doen Duitse, Amerikaanse, Canadese en Britse teams mee - maar geen Nederlandse.)
Ruimte genoeg dus voor een in Nederland georganiseerde jaarlijkse tunnelboorwedstrijd. Iedereen mag zich inschrijven. Net als de Australische Solar Challenge geeft dat studenten een leeromgeving die het echte leven het dichtst benadert. Niet leren door te leren, maar leren door te doen. (Wedstrijden kunnen leren überhaupt een stuk aantrekkelijker maken: hoe meer leren lijkt op een spel, hoe leuker het wordt.)
Een prestigieuze tunnelwedstrijd georganiseerd door een Nederlandse technische universiteit verhoogt daarnaast de status van tunnels bouwen. En door de frisse benadering van jonge teams uit de hele wereld zullen er gegarandeerd innovaties uit voortkomen. Doordat de wedstrijd zich - jaarlijks - in Nederland herhaalt ontstaat er een netwerk van informele, ‘zachte’ kennis waardoor de kans groter wordt dat de volgende tunnelbouwstartup uit Nederland komt.
Nederland tunnelland, ik zeg: doen.
En als ik zo vrij mag zijn, bijkomend idee: dat deze tunnels ook werken in en onder water...écht iets voor Nederland(ers)!