De afgelopen week heb ik net als jullie naar Greta gekeken en weer ouderwets veel nagedacht over de ontsporing van het klimaat en hoe we ons hier nu weer uit moeten redden. Waar ik het vandaag met jullie over wil hebben, is hoe we als Nederland maximaal klimaatverandering kunnen oplossen voor een minimum aan investeringen. Wat ik voor ga stellen is voorzover ik weet niet eerder voorgesteld. Ik ben benieuwd wat jullie er van denken.
Eerst even de feiten:
Volgens sommige rapporten is het wereldwijde aandeel van veelteelt inmiddels verantwoordelijk voor de helft van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
59% procent van alle landbouwgrond is voor diervoer.
60% procent van alle zoogdieren op aarde worden gehouden om op te eten.
70% procent van alle antibiotica wordt gebruikt voor dieren die we opeten.
Dieren in de intensieve veehouderij worden (extreem) slecht behandeld.
Dit alles komt uit We are the weather van Jonathan Safran Foer, een interessant maar gemankeerd boek waar ik in een latere nieuwsbrief op terug zal komen. Voor nu is het belangrijk om te onthouden dat vlees eten van alle dingen die we aan het doen zijn als mensheid verreweg het domste en moreel verderfelijkste is, maar helaas ook onontkoombaar. Want:
Minder vlees eten is moeilijk, zo niet onmogelijk, voor de meeste mensen. Morele argumenten hebben - net als bij drugsgebruikers en vliegtuigvakantiegangers - weinig effect.
De meeste mensen wereldwijd eten nog weinig vlees (Afrika, Azië) maar dat verandert snel door toenemende welvaart. Daarnaast zal de wereldbevolking nog flink doorgroeien tot het einde van de eeuw.
Kortom, ook al stoppen we vandaag allemaal met vlees eten in Nederland, of voor mijn part in het hele Westen (en voor de duidelijkheid: dat gaat zeer waarschijnlijk dus niet gebeuren) dan nóg zal de vraag naar vlees groeien.
Dat wil niet zeggen dat minder vlees en zuivel eten geen goed idee is. Integendeel: het is een van de grootste directe individuele bijdrage aan wereld die jij per direct kan leveren. Maar het is op zichzelf niet genoeg.
Wat we nodig hebben is een grote technologisch doorbraak. Wat we nu meer dan ooit nodig hebben is dierloos vlees.
Silicon Valley voor diervrij vlees
Nederland kan besluiten dat het ons nationale doel is - en onze bijdrage aan de wereld - om de ontwikkeling van diervrij vlees dramatisch te versnellen. Zelfs een versnelling van één jaar van de introductie van goed diervrij vlees zal een enorme hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen voorkomen, en een positieve impact hebben op het leven van miljarden dieren.
Maar hoe pakken we dit aan? Hoe versnellen we innovatie op het gebied van diervrij vlees? Dat zou wel eens eenvoudiger kunnen zijn dan je denkt. Innovatie is uiteindelijk een kwestie van de juiste mensen bij elkaar te brengen, schrijft Paul Graham, de oprichter van Y Combinator, in een essay over wat er voor nodig is om Silicon Valley ergens anders ter wereld te kopieëren. Het begint allemaal met het aantrekken van nerds:
What nerds like is other nerds. Smart people will go wherever other smart people are. And in particular, to great universities. […] So if you want to make a silicon valley, you not only need a university, but one of the top handful in the world. It has to be good enough to act as a magnet, drawing the best people from thousands of miles away. […] This sounds hard. Actually it might be easy. My professor friends, when they're deciding where they'd like to work, consider one thing above all: the quality of the other faculty. What attracts professors is good colleagues. So if you managed to recruit, en masse, a significant number of the best young researchers, you could create a first-rate university from nothing overnight. […] And from that point the chain reaction would be self-sustaining.
De universiteit van Wageningen, die al een wereldwijde goede reputatie heeft als het gaat om landbouw, zou een logisch keus zijn voor een onderzoekscentrum voor diervrij vlees. Het enige dat Nederland te doen staat om deze kettingreactie te starten is iedere professor ter wereld die zich - direct of indirect - bezighoudt met diervrij vlees overhalen om naar Wageningen te komen. Hiervoor zijn twee dingen nodig: een flinke zak geld én totale onderzoeksvrijheid.
Kortom, de grootste klimaatimpact die Nederland kan hebben voor het minste geld is het oprichten van een onderzoekscentrum dat zich volledig richt op fundamenteel onderzoek naar dierloos vlees.
Groetjes,
Pepijn
PS. Veel reacties op mijn vorige nieuwsbrief gehad. Bedankt hiervoor - ik kom hier zeker op terug!
PS 2. Ik ben vrijdag bij de klimaatstaking in Den Haag. Stuur me een berichtje als je ook komt, dan kunnen we misschien samen lopen.