🏛️ Het beste boek dat ik ooit las over de Romeinse republiek — reactie op ‘afrekencultuur’

Een nieuwsbrief over ondergewaardeerde ideeën

De afgelopen weken las ik het fantastische Rubicon van Tom Holland. Dit boek over het Romeinse rijk is spannend en beeldend geschreven en ik wilde het in een keer uitlezen. Niet eerser las ik met zo veel plezier een boek over de klassieke oudheid.

Als dat nog niet voldoende aanbeveling is, hierbij nog twee redenen waarom het interessant is over de Romeinse republiek te lezen:

• Als je wil begrijpen hoe het slopen van publieke instituten in zijn werk gaat. De Romeinse republiek was zeker geen perfect systeem, noch in opzet, noch in vertegenwoordiging - denk alleen al aan het bestaan van slavernij, de gemarginaliseerde positie van vrouwen en het belang van je afkomst - maar het was door de eeuwen wel stabiel en er was ten minste een in de kern functionerende meritocratie met heuse verkiezingen. Holland beschrijft hoe deze instituten uiteindelijk om zeep wordt geholpen door figuren met ego’s die zo groot zijn dat ze niet langer door diezelfde instituties in bedwang kunnen worden gehouden. Een puntje om in de gaten te houden zou ik zeggen.

• Als je wil begrijpen hoe het is om te leven in een wereld zonder economische groei. De Romeinen streefden naar glorie op het slagveld. Logisch in een wereld zonder noemenswaardige innovatie: oorlog en plundering waren de enige manieren om rijker te worden. Voor de Romeinen was dit vanzelfsprekend: ze waren doordrongen van het idee dat ‘winnen’ altijd betekende dat iemand anders iets moest verliezen.
  

PS. Hierbij nog een reactie op de vorige nieuwsbrief over “Afrekencultuur” die ik jullie niet wilde onthouden:

“Het probleem van de cancel culture heeft niet te maken met de vrijheid van meningsuiting in juridische zin. Het probleem is dat, mede dankzij media als Twitter, een kleine vocale minderheid in staat is om een buitenproportioneel grote impact te hebben. Dat is die minderheid niet aan te rekenen, maar inderdaad juist de redacties, bestuurders en de rest van de maatschappij. En dat is precies waarom ik het eens ben met de strekking van de open brieven. We moeten iedereen oproepen om zelf kritisch te blijven nadenken in plaats van te verketteren. Helaas zie je nu vaker een paniekreactie, waarbij sponsoren zich direct terugtrekken, programma's worden gecanceld en echt debat wordt vermeden, uit angst dat die vocale minderheid reputatie schade aan richt die niet te herstellen is.”